Theo báo cáo của Cục Thú y, trong 2 tháng đầu năm 2022, các loại dịch bệnh nguy hiểm trên gia súc, gia cầm tiếp tục được kiểm soát tốt (cả nước đã xảy ra 06 ổ dịch Cúm gia cầm A/H5N1 tại 04 tỉnh, thành phố, buộc tiêu hủy gần 23.000 con gia cầm; 481 ổ bệnh Dịch tả lợn Châu Phi tại 40 tỉnh, thành phố, buộc tiêu hủy trên 16.000 con lợn; 62 ổ dịch bệnh Viêm da nổi cục tại 04 tỉnh với tổng số 699 con trâu, bò mắc bệnh, 96 con bị chếtvà tiêu hủy; 01 ổ dịch bệnh Lở mồm long móng).
Tuy nhiên, nguy cơ dịch bệnh nêu trên tiếp tục xảy ra ở phạm vi rộng là rất lớn, vì một số nguyên nhân: (i) Tổng đàn gia súc, gia cầm rất lớn (khoảng 515 triệu con gia cầm, gần 27 triệu con lợn, trên 12 triệu con gia súc ăn cỏ) và có thể tiếp tục gia tăng mạnh sau đợt Tết Nguyên đán vừa qua, trong khi chăn nuôi nhỏ lẻ chiếm tỷ trọng lớn; (ii) Các loại mầm bệnh lưu hành với tỷ lệ cao, ở phạm vi rộng, trong đó có các loại mầm bệnh tồn tại lâu ngoài môi trường, chưa có thuốc điều trị và vắc xin phòng bệnh (như bệnh DTLCP, lây lan nhanh và rộng do các véc tơ truyền bệnh như vi rút gây bệnh VDNC các chủng virút mới như Cúm gia cầm H5N8, H5N6); (iii) Nhu cầu vận chuyển, giết mổ, tiêu thụ động vật, sản phẩm động vật tăng mạnh vào các dịp lễ hội đầu năm, trong khi giết mổ nhỏ lẻ chiếm đa số; (iv) Thời tiết biến động bất lợi tạo điều kiện thuận lợi cho các loại mầm bệnh phát triển, lây lan.
Tổ tiêu độc khử trùng sẵn sàng
Tại Ninh Thuận, từ đầu năm 2022 đến nay các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên đàn gia súc, gia cầm như LMLM, DTLCP, CGC, Tai xanh heo, Dại chó, VDNC trên trâu bò và các bệnh truyền nhiễm thông thường khác đang được kiểm soát tốt, không xảy ra trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, tình hình vận chuyển, giết mổ gia súc, gia cầm trong dịp lễ, hội đầu năm gia tăng, nhất là trong dịp lễ 30 tháng 4 và ngày Quốc tế lao động 1 tháng 5 sắp tới. Hiện nay, thời tiết trên địa bàn tỉnh đang bắt đầu chuyển vào mùa khô, nắng nóng gây bất lợi cho gia súc có sức đề kháng suy giảm. Dự báo nguy cơ các loại dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên gia súc, gia cầm xảy ra thời gian tới là rất cao.
Qua thực tiễn phòng chống dịch bệnh động vật cho thấy: việc vệ sinh, tiêu động khử trùng môi trường có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm, đặc biệt hạn chế xâm nhiễm, phát sinh, lây lan bệnh DTLCP, LMLM, CGC, Dại chó, mèo, VDNC trên trâu bò... tại các địa phương và đây là công việc đột xuất, thường xuyên tùy vào tình hình dịch tể chung của cả nước nói chung, tỉnh Ninh Thuận nói riêng. Vì vậy, để triển khai nhanh chóng, đồng bộ, có hiệu quả các tháng tổng vệ sinh, khử trùng, tiêu độc môi trường phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh năm 2022 theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Ninh Thuận đã tham mưu UBND tỉnh về Kế hoạch triển khai các tháng vệ sinh, tiêu độc khử trùng môi trường trên toàn tỉnh năm 2022, trong đó đợt 1 kể từ ngày 15/3/2022 đến hết ngày 15/4/2022.
Theo đó, sau khi Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch, yêu cầu Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh động vật các địa phương chỉ đạo UBND cấp xã phối hợp tổ chức triển khai đồng bộ theo sự chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh và hướng dẫn của cơ quan chuyên môn; tổ chức phun xịt hóa chất, rãi vôi tiêu độc, khử trùng có trọng điểm, những nơi có nguy cơ phát sinh dịch bệnh; trước khi phun hóa chất sát trùng, rãi vôi phải làm sạch đối tượng tiêu độc, khử trùng bằng biện pháp cơ học (phát quang, quét dọn, cạo, cọ rửa...); đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người,gia súc, gia cầm và các phương tiện, dung cụ trong quá trình tiêu độc, khử trùng. Người tham gia thực hiện phải được trang bị dụng cụ, bảo hộ lao động như: Bình bơm, khẩu trang, ủng,... và được trang bị kiến thức về vệ sinh, tiêu độc khử trùng phòng, chống dịch bệnh động vật. Nguồn hóa chất Benkocid được Ủy ban nhân dân tỉnh hỗ trợ cho các địa phương thực hiện tháng Vệ sinh tiêu độc, khử trùng với tần suất ít nhất 1 lần/tuần tại các hộ, cơ sở chăn nuôi gia súc, gia cầm; cơ sở ấp nở gia cầm, thủy cầm; cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm; chợ buôn bán gia súc, gia cầm; nơi công cộng, đường làng, ngõ xóm; nơi thu gom rác thải, phương tiện vận chuyển rác thải. Lực lượng tham gia được huy động đông đảo lực lượng nhân dân trên địa bàn tích cực tham gia vệ sinh đường làng, ngõ xóm, khơi thông cống rãnh; Ủy ban nhân dân cấp xã chịu trách nhiệm thành lập các đội tổng vệ sinh, phun thuốc sát trùng tập trung cho khu vực chăn nuôi hộ gia đình, chợ buôn bán động vật sống ở nông thôn, nơi công cộng, đường làng, ngõ xóm, khu nhốt giữ động vật, sản phẩm động vật nhập lậu.
Hố khử trùng trước kho trung chuyển heo thịt
Như vậy, để hạn chế tối đa dịch bệnh gia súc gia cầm có thể xảy ra trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tiếp tục phối hợp với các địa phương và đơn vị có liên quan thực hiện “Tháng vệ sinh, tiêu độc, khử trùng môi trường chăn nuôi “, nhằm tiêu diệt mầm bệnh có thể phát sinh gây bênh cho vật nuôi theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và PTNT và Kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh. Đồng thời, tham mưu Sở Nông nghiệp và PTNT Kế hoạch và triển khai tiêm phòng gia súc, gia cầm đợt 1/2022 với tỷ lệ đạt 80% tổng đàn gia súc, gia cầm hiện có tại các địa phương và tăng cường các giải pháp để phòng chống dịch bệnh động vật, đặc biệt là các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm LMLM, Cúm gia cầm, Dịch tả lợn Châu Phi, Viêm da nổi cục ở trâu bò,…; kịp thời thông tin đầy đủ, chính xác về tình hình dịch bệnh để chủ động có biện pháp ứng phó không để dịch bệnh phát sinh lây lan ra diện động, phát triển chăn nuôi ổn định trong thời gian tới.