Hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh có 50 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, đang hoạt động. Trong đó, có 02 cơ sở giết mổ tập trung (Cơ sở giết mổ gia súc Đức Hòa Food tại TP. Phan Rang – Tháp Chàm và Cơ sở giết mổ Nhật Thành Food tại huyện Ninh Phước), 06 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm được nâng cấp và 42 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ phân bố rải rác tại các huyện. Đồng thời, trên địa bàn tỉnh có 16 cơ sở kinh doanh sản phẩm gia súc, gia cầm (không nằm trong khu vực chợ); trong đó, TP. Phan Rang Tháp Chàm có 12 cơ sở (05 cơ sở kinh doanh thịt heo, 01 cơ sở kinh doanh thịt trâu bò, 04 cơ sở kinh doanh sản phẩm chân cánh gà, 02 cơ sở kinh doanh thịt heo, bò, gà, dê, cừu, trứng gia cầm); Ninh Sơn có 02 cơ sở kinh doanh thịt heo; Ninh Phước có 01 cơ sở và Ninh Hải có 01 cơ sở đều kinh doanh thịt heo.
Các cơ sở giết mổ động vật, kinh doanh sản phẩm động vật đều được Chi cục chăn nuôi và Thú y hướng dẫn ký bản cam kết sản xuất nông lâm thủy sản an toàn theo quy định tại Thông tư 17/2018/TT-BNNPTNT ngày 31/10/2018 của Bộ Nông nghiệp và PTNT và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo Thông tư 38/2018/TT-BNNPTNT ngày 25/12/2018 của Bộ Nông nghiệp và PTNT. Bên cạnh đó, các cơ sở còn được lực lượng thú y các Trạm Chăn nuôi và Thú y các huyện, thành phố thực hiện kiểm tra, giám sát kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật, kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm theo quy định pháp luật.
Thực hiện Quyết định số 507/QĐ-SNNPTNT ngày 10/12/2021 của Sở nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc giao nhiệm vụ, kế hoạch cô ng tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành năm 2022 cho 06 Chi cục quản lý chuyên ngành thuộc Sở Nông nghiệp và PTNT. Ngày 17/3/2022, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y đã ban hành Quyết định thanh tra số 18/QĐ-CCCNTY về thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật về thú y; an toàn thực phẩm của các cơ sở giết mổ động vật; các cơ sở kinh doanh sản phẩm động vật trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận.
Theo đó, Đoàn thanh tra đã tiến hành thanh tra tại 11 cơ sở, bao gồm: 06 cơ sở giết mổ động vật (Cơ sở Lê Thị Ánh, cơ sở Lê Thị Tuyết, Cơ sở Lê Thanh Tâm, cơ sở Lê Thanh Quốc, Cơ sở Nguyễn Thị Kim Hằng, Cơ sở Dương Thị Hoài Cảm) và 05 cơ sở kinh doanh sản phẩm động vật (01 cơ sở Lê Minh Tuấn kinh doanh chân cánh gà nhập khẩu và 04 cơ sở còn lại kinh doanh thịt heo: Cơ sở Lê Thị Thanh Toàn, Cơ sở Ung Thị Phượng, cơ sở Phan Thị Thu Hằng, Cơ sở Phạm Thị Quyền) từ ngày 23/3/2022 đến ngày 07/4/2022. Kết quả thanh tra cụ thể như sau:
- Việc chấp hành các loại giấy tờ liên quan đến hoạt động giết mổ động vật, kinh doanh sản phẩm động vật
Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: có 11/11(100%) cơ sở có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh đúng ngành nghề hoạt động. Bản cam kết sản xuất nông lâm thủy sản an toàn: có 10/11 cơ sở thực hiện ký cam kết sản xuất nông lâm thủy sản an toàn, 01/11 cơ sở có Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm (Cơ sở giêt mổ bò Lê Thanh Tâm); 11/11 giấy này do Chi cục Chăn nuôi và Thú y ký xác nhận và cấp, còn hiệu lực. Sổ sách, ghi chép, lưu giữ thông tin để truy xuất nguồn gốc động vật, sản phẩm động vật: 11/11(100%) cơ sở đều lập sổ sách theo dõi, ghi chép, lưu giữ giấy tờ liên quan:
* Đối với cơ sở giết mổ: 06/06 cơ sở giết mổ đều nhập động vật (heo, bò) trong tỉnh, về nguồn gốc heo chủ yếu nhập heo của Công ty Chăn nuôi CP Việt Nam, Công ty CJ vina Agri- Chi nhánh Bình Dương đóng trên địa bàn tỉnh và các hộ dân chăn nuôi heo nhỏ lẻ; về nguồn gốc bò được thu mua từ các hộ chăn nuôi trong tỉnh. Có 02 cơ sở giết mổ theo dõi việc xuất bán hàng ngày do bán sỉ, số lượng nhiều (cơ sở Lê Thanh Tâm, cơ sở Nguyễn Thị Kim Hằng), còn lại 04 cơ sở khác chuyên bán lẻ cho người tiêu dùng ngay tại các quầy thịt.
* Đối với cơ sở kinh doanh sản phẩm động vật: Có 04/05 cơ sở kinh doanh thịt heo đều nhập heo mảnh của Công ty Chăn nuôi CP Việt Nam được giết mổ tại cơ sở giết mổ tập trung Đức Hòa Food, có dấu kiểm soát giết mổ, có hợp đồng mua bán giữa 2 bên, phiếu cân heo mảnh, hóa đơn mua bán hang hóa phù hợp với phiếu cân heo của Công ty xuất cho cơ sở; 01/05 cơ sở kinh doanh sản phẩm chân cánh gà nhập khẩu có giấy chứng nhận kiểm dịch sản phẩm động vật vận chuyển ra ngoài tỉnh của Chi cục Chăn nuôi thú y và Thủy sản Bình Dương cấp cho các lô hàng đang bày bán tại cơ sở, có hóa đơn bán hàng theo quy định.
- Về kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y, điều kiện an toàn thực phẩm
Điều kiện vệ sinh thú y tại các cơ sở giết mổ động vật, kinh doanh sản phẩm động vật
+ Đối với 06 cơ sở giết mổ động vật
* Hầu hết cơ sở giết mổ đều có quy mô nhỏ (từ 2-5 con heo, bò/ngày), nằm trong khu dân cư, chưa được quy hoạch và tồn tại đã lâu.
* Hoạt động giết mổ của hầu hết các cơ sở đều đảm bảo điều kiện vệ sinh thú y, điều kiện an toàn thực phẩm. Cụ thể, hoạt động giết mổ heo, bò được thực hiện thủ công trên bệ xi măng, cao hơn mặt nền từ 30 cm trở lên; công đoạn pha lóc thịt được thực hiện trên bàn, kệ inox hay bệ cao trên 50 cm ốp gạch men riêng biệt thuận tiện cho việc vệ sinh, lau chùi thường xuyên. Trang thiết bị dụng cụ phục vụ hoạt động giết mổ như búa, dao, kéo, thớt, xoong, chảo… được vệ sinh sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng, đặt cao trên kệ riêng biệt sau khi kết thúc hoạt động giết mổ; người tham gia hoạt động giết mổ thường xuyên mang ủng, khẩu trang, đồ bảo hộ. Nguồn nước được sử dụng để rửa thân thịt, phủ tạng trong quá trình giết mổ là nước máy. Các cơ sở đều có hầm Biogas để xử lý nước thải; có dụng cụ, biện pháp để thu gom, xử lý chất thải. Tất cả các cơ sở giết mổ đều thực hiện vệ sinh khu vực giết mổ, trang thiết bị, dụng cụ bằng xà phòng, Chlorine, nước rửa chén, cồn sát khuẩn sau khi kết thúc hoạt động giết mổ; định kỳ 2 lần/tuần phun xịt tiêu độc, khử trùng môi trường bằng hóa chất Benkocid, Iodine…, dưới sự hướng dẫn của cán bộ thú y các Trạm huyện.
+ Đối với 05 cơ sở kinh doanh sản phẩm động vật (04 cơ sở kinh doanh thịt heo, 01 cơ sở kinh doanh sản phẩm chân cánh gà nhập khẩu):
* Có 04/05 cơ sở kinh doanh thịt heo mảnh của Công ty Chăn nuôi CP Việt Nam chi nhánh Ninh Thuận trang bị đầy đủ các trang thiết bị phù hợp với quy mô kinh doanh như: kệ bày bán thịt, bàn pha lóc thịt mảnh bằng inox, máy cắt xương, xay thịt, cân điện tử, …được đặt cao cách nền từ 80 cm trở lên dễ vệ sinh, lau chùi; người trực tiếp bán thịt mang đầy đủ bảo hộ lao động như: găng tay, mũ, khẩu trang, tạp dề… đảm bảo vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số lỗi sai dễ gây nguy cơ mất an toàn thực phẩm như: Cơ sở Phan Thị Thu Hằng có tường nhà phía trong sát bàn pha lóc thịt có vết bẩn dính trên tường không được vệ sinh lau chùi, bạt che của cơ sở đã cũ; cơ sở Ung Thị Phượng bố trí sắp xếp trang thiết bị, vật dụng khác tại quầy bán thịt chưa gọn gàng, nền cơ sở không được vệ sinh sạch sẽ. Đoàn thanh tra đã chỉ ra các lỗi sai, nhắc nhở các cơ sở, yêu cầu khắc phục các lỗi sai và thường xuyên thường xuyên vệ sinh tiêu độc khử trùng khu vực buôn bán dưới sự giám sát của Trạm Chăn nuôi Thú y Phan Rang. Các cơ sở này đã chấp hành và khắc phục các sai lỗi trên.
* Đối với 01 cơ sở kinh doanh sản phẩm chân cánh gà nhập khẩu: Có trang bị đủ tủ cấp đông (04 cái) để bảo quản thực phẩm, tủ lạnh (01 cái) để bày bán thực phẩm; khu vực bày bán và bảo quản thực phẩm được vệ sinh lau chùi sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng, sử dụng găng tay để tiếp xúc, san chia, bán thực phẩm bảo đảm thực phẩm không bị vấy bẩn.
- Về kiểm tra tình hình bơm nước, tiêm thuốc an thần vào động vật trước khi giết mổ:
Đoàn thanh tra đã xác minh, kiểm tra lâm sàng heo nhốt lưu chuồng chờ giết mổ và heo chuẩn bị đưa vào giết mổ của 05 cơ sở giết mổ, kết quả: 05/05 cơ sở không phát hiện heo, bò có hiện tượng bơm nước, tiêm thuốc an thần trước khi giết mổ.
- Việc lấy mẫu test nhanh chất cấm
Kết quả test nhanh: Âm tính với chất cấm nhóm Beta Agonist
Lấy mẫu test nhanh chất cấm: Đoàn thanh tra đã tiến hành lấy 48 mẫu (30 mẫu nước tiểu heo và 18 mẫu thịt heo) tại 07 cơ sở giết mổ heo, kinh doanh thịt heo để test nhanh kiểm soát dư lượng các chất cấm thuộc nhóm Beta agonist (Salbutamol, Clenbuterol, Ractamine). Kết quả test nhanh chất cấm: 48/48 mẫu test nhanh đều âm tính (-) với các chất cấm Salbutamol, Clenbuterol, Ractopamine.
- Việc lấy mẫu thực phẩm để xét nghiệm vi sinh vật
Lấy mẫu tại cơ sở
Đoàn thanh tra đã tiến hành lấy 03 mẫu (01 mẫu thịt heo tại cơ sở Phan Thị Thu Hằng; 01 mẫu cánh gà nhập khẩu, 01 mẫu đùi gà nhập khẩu tại cơ sở Lê Minh Tuấn) gửi đi kiểm nghiệm 02 chỉ tiêu vi sinh vật là Salmonella, Ecoli. Kết quả xét nghiệm vi sinh vật: 03/03 mẫu gửi đi kiểm nghiệm vi sinh vật: Không phát hiện vi khuẩn Salmonella và vi khuẩn E.coli nằm trong giới hạn cho phép (Phiếu kết quả thử nghiệm số 03220706, 03220707, 03220708 ngày 30/3/2022 của Trung tâm Kiểm tra Vệ sinh Thú y Trung ương II).
Kết luận: Qua kết quả kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về thú y, an toàn thực phẩm tại 11 cơ sở giết mổ động vật, kinh doanh sản phẩm động vật cho thấy: Hầu hết các cơ sở giết mổ động vật; kinh doanh sản phẩm động vật đều có ý thức chấp hành tốt các quy định pháp luật trong hoạt động giết mổ động vật, kinh doanh sản phẩm động vật. Các cơ sở đều duy trì tốt điều kiện vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm tại cơ sở. Qua kết quả test nhanh chất cấm 48/48 mẫu đều âm tính (thịt không có dư lượng chất cấm); kết quả kiểm nghiệm 03 mẫu thực phẩm không phát hiện vi khuẩn Salmonella và vi khuẩn E.Coli nằm trong giới hạn cho phép; không phát hiện động vật có hiện tượng bị bơm nước, tiêm thuốc an thần trước khi giết mổ.
Điều này chứng tỏ nhận thức của các cơ sở giết mổ động vật, kinh doanh sản phẩm động vật ngày càng được nâng cao, lắp đặt các dụng cụ trang thiết bị phù hợp với quy mô công suất giết mổ động vật, kinh doanh sản phẩm động vật bảo đảm thịt và các sản phẩm từ thịt không bị vấy bẩn; các cơ sở tuyệt đối nói không với việc sử dụng thuốc an thần, bơm nước vào động vật trước khi giết mổ và thịt lưu thông trên thị trường không có chất cấm và giảm thiểu các vụ ngộ độc thực phẩm cho người tiêu dùng./.