Tại Ninh Thuận đến nay tình hình dịch bệnh gia súc gia cầm cơ bản được kiểm soát tốt, không phát sinh ổ dịch. Theo nhận định nguyên nhân xảy ra dịch bệnh là có rất nhiều nguyên nhân, trong đó có tỷ lệ tiêm phòng vắc xin cho vật nuôi đạt tỷ lệ còn thấp, chưa đáp ứng miễn dịch. Mặt khác thời gian tới tình hình thời tiết cực đoan (mưa bão, lũ lụt, chuyển gió mùa Đông Bắc…), mầm bệnh tồn tại trong môi trường nhiều, vận chuyển gia súc gia cầm trong các tháng cuối năm gia tăng để phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng xã hội. Vì vậy, nguy cơ xảy ra dịch bệnh gia súc gia cầm trong những tháng cuối năm và đầu năm 2023 là rất cao.

Nhằm tạo miễn dịch chủ động cho đàn gia súc, gia cầm có khả năng đề kháng với các bệnh bệnh truyền nhiễm thường xảy ra, bảo đảm cho sản xuất chăn nuôi, phát triển ổn định và bền vững trên địa bàn tỉnh và nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương, các ban ngành và nhận thức của người chăn nuôi trong công tác phòng, chống dịch bệnh, góp phần đảm bảo an toàn dịch bệnh, bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm; kiểm soát được bệnh Dại trên đàn chó, mèo nuôi, góp phần bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng, nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và PTNBT, Cục Thú y về tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm và UBND tỉnh Ninh Thuận (Kế hoạch số 7020/KH-UBND ngày 27/12/2021  của Phòng, chống dịch bệnh động vật trên cạn và thủy sản năm 2022). Ngày 29/9/2022, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Kế hoạch số 120/KH-SNNPTNT Tiêm phòng gia súc, gia cầm đợt 1 năm 2022 trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, các huyện, thành phố tổ chức triển khai tiêm phòng gia súc, gia cầm từ ngày 04/10/2022 đến ngày 04/11/2022, tổ chức thực hiện tiêm phòng đồng loạt cho đàn gia súc (trâu, bò, heo, dê, cừu), gia cầm (gà, vịt) tại các địa phương;  Việc tiêm phòng đúng tiến độ thời gian, chủng loại vắc xin, đảm bảo kỹ thuật, đáp ứng miễn dịch cho vật nuôi và an toàn cho lực lượng tham gia tiêm phòng.

Căn cứ tổng đàn gia súc, gia cầm hiện có đến tháng 9/2022 của các huyện, thành phố, chỉ tiêu tiêm phòng vắc xin cho từng loại bệnh gia súc, gia cầm đạt 80% tổng đàn và 70% tổng đàn chó mèo nuôi  trên địa bàn tỉnh như sau:

1) Đàn trâu, bò: Tiêm phòng vắc xin Tụ huyết trùng, VDNC, LMLM: 89.900 con/mỗi loại vắc xin; sử dụng vắc xin LMLM nhị giá típ O và A (Aftovax Bivalent).

2) Đàn heo: Tiêm phòng vắc xin LMLM, Dịch tả, Tụ huyết trùng: 133.400 con/mỗi loại vắc xin; khuyến khích các hộ chăn nuôi, trang trại tự chủ động mua vắc xin Tai xanh (các loại vắc xin Tai xanh heo được phép lưu hành tại Việt Nam đều đảm bảo hiệu lực trong phòng, chống dịch) và vắc xin Phó thương hàn để phòng bệnh cho đàn heo nuôi. Đối với vắc xin Dịch tả lợn Châu Phi (DTLCP): các cơ sở chăn nuôi, cơ sở kinh doanh thuốc thú y không được tự ý kinh doanh buôn bán, mua vắc xin DTLCP về tiêm khi chưa được sự cho phép của Bộ Nông nghiệp và PTNT; trường hợp hộ, cơ cở chăn nuôi lợn có nhu cầu sử dụng vắc xin DTLCP thì có kế hoạch đăng ký số lượng vắc xin đến trạm Chăn nuôi và Thú y các huyện. Khuyến cáo các hộ chăn nuôi, trang trại chỉ mua vắc xin tiêm phòng sau khi được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho phép tiêm đại trà.

3) Đàn dê, cừu: Khuyến khích người chăn nuôi chủ động mua vắc xin Tụ huyết trùng, LMLM tiêm phòng cho đàn dê, cừu nuôi, với số lượng tiêm phòng là 174.250 con/218.505 con tổng đàn (trong đó: đàn dê 95.900 con, đàn cừu: 78.800 con).

4) Đàn gia cầm: Tiêm phòng vắc xin Cúm gia cầm (thể độc lực cao), khuyến cáo sử dụng vắc xin Navet- fluvac 2 để phòng bệnh Cúm gia cầm cho cả vi rút Cúm A/H5N1và vi rút CúmA/H5N6 và A/H5N8 gây ra; số lượng tiêm phòng: số lượng tiêm phòng: 1.749.900 con (trong đó: Trên đàn gà là 1.053.000con và trên đàn vịt là 696.900 con); tiêm phòng vắc xin Niu cát xơn trên đàn gà, tiêm phòng vắc xin Dịch tả trên đàn vịt; ngoài ra, khuyến khích các hộ nuôi gia cầm tiêm phòng các loại bệnh như Tụ huyết trùng (gà, vịt), Gumboro (gà), Đậu gà,…

5) Tiêm phòng vắc xin dại cho đàn chó, mèo: Phấn đấu tiêm phòng vắc xin Dại đạt trên 70% tổng đàn (30.100 con) chó mèo nuôi: Đợt 2/2022 tiêm phòng vắc xin 20.000 con/43.120 con tổng đàn (trong đợt 1/2022 đã tiêm 10.130 con); Ngoài ra, phải thường xuyên rà soát tiêm phòng bổ sung cho đàn chó, mèo mới phát sinh hoặc chó, mèo đã hết thời gian miễn dịch bảo hộ; UBND cấp xã có trách nhiệm bố trí các lực lượng thống kê đàn chó, mèo nuôi; tuyên truyền, vận động chủ nuôi chó, mèo chủ động kinh phí tiêm phòng vắc xin Dại; phối hợp với cơ quan thú y để triển khai tiêm vắc xin Dại đảm bảo đạt yêu cầu (theo Kế hoạch số 672/KH-UBND ngày 22/2/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Phòng, chống bệnh Dại giai đoạn 2022 - 2030 trên địa bàn tỉnh).

Ngân sách cấp tỉnh: Ủy ban nhân dân tỉnh hỗ trợ 74.000 liều vắc xin LMLM nhị giá type (O&A), gồm: 5.650  liều (theo Quyết định số 4677/QĐ-BNN-TY ngày 01/12/2021 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn )) và 68.350 liều, từ nguồn ngân sách tỉnh năm 2022 (theo Quyết định số 489/QĐ-UBND ngày 28/4/2022 của Ùy ban nhân dân tỉnh)  cho các địa phương để tiêm phòng định kỳ cho đàn trâu, bò trên địa bàn tỉnh. Ưu tiên tiêm phòng vắc xin LMLM cho đàn trâu, bò của các xã thuộc vùng khó khăn thuộc khu vực III, II, I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025; các hộ chăn nuôi thuộc các chương trình dự án hỗ trợ; hộ gia đình chính sách, có công, hộ nghèo, cận nghèo và hộ nhỏ lẻ tại các xã thuộc vùng có nguy cơ cao đối với bệnh LMLM.

Đối với vắc xim cúm gia cầm: Ủy  ban nhân dân tỉnh hỗ trợ 555.200 liều vắc xin Cúm cầm Navet-Vifluvac theo (Quyết định số 1005/QĐ-UBND ngày 02/6/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận chuyển sang) cho các địa phương để tiêm phòng cho gia cầm trên địa bàn tỉnh. Ưu tiên tiêm phòng đàn gia cầm của các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ.

Các hộ, trang trại chăn nuôi không thuộc diện được ngân sách nhà nước hỗ trợ vắc xin, thì chủ cơ sở chăn nuôi phải tự bảo đảm kinh phí (kể cả tiền mua vắc xin và công tiêm phòng) tổ chức tiêm phòng cho đàn gia súc, gia cầm theo hướng dẫn của cơ quan quản lý chuyên ngành thú y.

Ngân sách cấp huyện: Đảm bảo kinh phí cho các hoạt động tại địa phương: Thống kê, quản lý đàn gia súc, gia cầm, tập huấn, thông tin tuyên truyền; dụng cụ, vật tư, bảo hộ lao động, tổ chức xử lý ổ dịch; chi cho công tác tổ chức tiêm phòng; tiêu độc khử trùng môi trường; kinh phí hỗ trợ chủ chăn nuôi trong trường hợp gia súc bị sảy thai, bị chết do sốc vắc xin sau tiêm phòng theo quy định; chi trả công tiêu hủy gia súc, công cho lực lượng tham gia công tác phòng, chống dịch; các hoạt động kiểm tra, giám sát của huyện, thành phố được thực hiện theo các quy định hiện hành

Đối với tiêm phòng vắc xin cúm gia cầm: Ngân sách cấp huyện đảm bảo kinh phí chỉ đạo tiêm phòng, chi trả công tiêm phòng bao vây ổ dịch cúm gia cầm (nếu có ổ dịch xảy ra).

Theo đó, UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các phòng, trạm liên quan khẩn trương tham mưu xây dựng, phê duyệt và triển khai thực hiện kế hoạch tiêm phòng gia súc, gia cầm đợt 2 năm 2022 trên địa bàn quản lý; trong đó phân công rõ nhiệm vụ cụ thể cho UBND cấp xã và các phòng, ban có liên quan; liên hệ trực tiếp với Chi cục Chăn nuôi và Thú y tiếp nhận nguồn vắc xin được hỗ trợ để triển khai tiêm phòng tại các địa phương./.