Lúa ma rất giống lúa thường, ở giai đoạn đầu sinh trưởng nhanh; lúa trổ bông sớm hơn một chút, có râu dài, hoặc không có râu, tỉ lệ lép cao; đặc biệt là rất dễ rụng hạt khi có một cơn gió thoảng qua. Khi lúa chín, chỉ cần dùng tay gạt nhẹ là hạt lúa ma đã rụng tơi tả. Với tác động cơ giới khi thu hoạch thì hầu như chỉ còn lại cọng rơm. Vì thế lúa ma có khả năng tồn tại lâu và lan sang vụ kế tiếp.
Do gieo sạ, gieo vãi nên khó phát hiện và tiêu diệt bằng các biện pháp làm cỏ tay, khó khử lẫn và khi rụng xuống hạt bị vùi trong đất có sức sống cũng như duy trì sức nảy mầm trong vài năm, mật độ được tích tụ dần qua các vụ khiến tỷ lệ lúa ma trong ruộng tăng dần theo cấp số nhân qua các vụ, lúa ma sinh trưởng mạnh át cả lúa trồng.
Lúa ma có râu khá dài, dễ dàng nổi trên mặt nước rồi lan truyền đi nơi khác qua các kênh tưới, tiêu; râu dài nên chim, chuột cũng khó ăn, cộng với sức sống và duy trì nảy mầm tốt… Tất cả các đặc điểm đó khiến lúa ma tiềm ẩn nguy cơ phát triển và lan rộng, gây hại không kém bất cứ loại dịch hại nào.
Một số giải pháp nhằm hạn chế sự thiệt hại và sự lan truyền của lúa ma:
1.Tích cực điều tra, phát hiện tình trạng lúa ma trên đồng ruộng, đánh giá mức độ cũng như tỷ lệ lúa ma xâm nhiễm, khoanh vùng các địa phương có tỷ lệ và nguy cơ cao.
2. Đối với ruộng lúa đang bị lúa ma xâm nhiễm tỷ lệ thấp cần phải cắt bỏ triệt để ngay khi lúa mới trổ, cắt sâu sát gốc để không thể bắn lúa chét.
3. Những diện tích lúa bị nhiễm lúa cỏ từ 70 – 80% cần tận thu, cắt sát gốc, không để lẫn với nguồn lúa giống. Sau khi thu hoạch, phơi khô rơm, rạ và vun gọn tiến hành đốt để tiêu diệt tàn dư. Dùng chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma phân hủy Xellulo phun đậm trên mặt ruộng sao cho các hạt lúa ma (có râu dài) rụng xuống mặt đất được tiếp xúc với chế phẩm này. Chế phẩm Trichoderma sẽ phân hủy xellulo vỏ trấu và làm mất sức nảy mầm của hạt lúa ma.
4. Khi thời tiết còn thuận lợi, nền nhiệt còn cao, lấy nước và tiến hành lồng bừa nông, san phẳng rồi gạn nước (như gieo mạ) để mồi cho lúa ma nẩy mầm. Khi cây mạ có 4 – 5 lá tiến hành lấy nước cày lật úp, làm đất nhuyễn để tiêu diệt. Biện pháp này phải làm lặp lại 2 – 3 lần mới có thể diệt được hết hạt lúa ma bị vùi trong tầng canh tác.
5. Vận động, tuyên truyền nông dân nếu gieo cấy ở vụ sau không nên gieo vãi, tốt nhất là cấy thẳng hàng hoặc sạ thẳng hàng để tiện quản lý và khử bỏ lúa ma sớm, ngay từ khi lúa đang trổ. Không sử dụng giống tự để.
6. Áp dụng biện pháp luân canh với cây trồng cạn như (ngô, rau…) để ngăn chặn nguồn lúa ma phát sinh gây hại.